بسم الله الرحمن الرحیم

در ابتدا باید گفت شیعه بر خاک و سنگ و اصطلاحاً مُهر سجده مى‏کند و «بر چیزى سجده کردن» غیر از «براى چیزى سجده کردن» خواهد بود. یعنى مُهر مسجود علیه است نه «مسجود له».

سیره عملى مسلمین در عصر پیامبر اکرم (ص) نیز، سجده بر زمین مسجد بود که با ریگ، کف آن مفروش شده بود و وقتى هوا گرم مى‏شد آنان مشتى ریگ را در دست مى‏گرفتند و خنک مى‏کردند تا سجده بر آن آسان باشد.

جابر بن عبدالله انصارى مى‏گوید: 
با پیامبر (ص) نماز ظهر مى‏گزاردم که یک قبضه از ریگ‏ها را در کف گرفتم تا سرد بشوند و بتوانم بر آنها سجده کنم (1) یکى از صحابه از این که پیشانیش به خاک برسد اجتناب مى‏کرد و پیامبر بدو فرمود: که پیشانیت را بر خاک بگذار.(2)

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم مردی را دید که بر قسمتی از عمامۀ خود سجده می‌کرد، آن حضرت با دستش اشاره کرده که عمامه‌ات را بالا بکش و بر پیشانی‌اش اشاره کرد (بر پیشانی‌ات سجده کن) (3)

و روایات دیگر اهل سنت دلالت دارند که پیامبر(ص) بر حصیر و خمره (گل کوزه) سجده مى‏فرمود. (4)

حدیث معروف پیامبر که در صحیح بخاری نیز نقل شده: جعلت لی الارض مسجدا و طهورا. زمین برای من محل سجده و طهارت قرار داده شده(5)

اجازه ندادن برای سجده بر پارچه و امثال آن حتی در شرایط سخت

حدیث خباب بن الارت که گفت:
نزد پیامبر شکایت کردیم که شدت گرمای شن ها پیشانی و دست هایمان را می سوزاند ولی آن حضرت شکایت ما را نپذیرفت. (6)

ابن اثیر در شرح این روایت می گوید یعنی پیامبر اجازه نداد بر گوشه لباس خود سجده کنند. (7)

 در روایت دیگری جابر بن عبدالله انصاری گفت: 
با پیامبر نماز ظهر را می خواندیم، به دلیل شدت گرما یک مشت سنگ ریزه برمی داشتیم و از این دست به آن دست می دادیم تا خنک شود و بتوانیم بر آن سجده کنیم. (8) 

بیهقی در ذیل این روایت از شیخ می گوید: «اگر سجده بر لباس متصل به بدن جایز بود از خنک کردن سنگ ریزه در دستان آسان تر بود.» (9) 

از این دو روایت و ده ها روایت دیگر استفاده می شود که حتی در حالت ضرورت نیز بر لباس سجده نشده است.



پی نوشت:

1. مسند احمد، ج 3، ص 327 حدیث جابر و سنن بیهقى، ج 1، ص 439
2. کنزالعمال، ج 7، ص 465 حدیث شماره 19810
3. سنن بیهقى، ج 2، ص 105
4.  مسند احمد، ج 6، ص 179، 309، 331، 377، و ج 2 ص 192، 198
5. صحیح بخاری ج1ص91- سنن بیهقی ج2ص433
6. بیهقی , السنن الکبری , ج 2, ص 104, باب الکشف عن الجبهه فی السجود
7. ابن اثیر, النهایه , ج 2, ص 497, ماده «شکی»
8. مسند احمد, ج 3, ص 337
9. بیهقی , السنن الکبری , ج 2, ص 105